مدرسه علمیه فاطمیه نظر آباد

چرا با وجود اینکه بیشتر مردم به بزرگی خداوند ایمان دارند و هر بزرگی را در پیش او ناچیز می بینند و به نعمت های بی حد و اندازۀ الهی هم اقرار دارند، و از طرفی دیگر به گناهان و معاصی و کوتاهی های خود هم واقفند، اما با این حال کمتر دچار حیاء می شوند؟
این امر سه علّت دارد: علّت نخست ضعف ایمان مردم به غیب در مقایسۀ با شهود و عیان است. مردم، پادشاهان و صاحبان قدرت و بخشندگان را در این دنیا می بینند و بخشندگی و تسلطشان را حس می کنند؛ امّا خداوند متعال را نمی بینند و با دلایل عقلی به او ایمان آورده و به بزرگی و بخشندگیش اقرار دارند، به همین خاطر هم ایمان مردم نسبت به غیب، در مقایسۀ با آنچه بعینه آن را می بینند، ضعیف است؛ پس این معارف در حقّ خداوند متعال، سبب بزرگداشت و تعظیم و هیبت و رجا نمی گردد، ولی همین معارف در حقّ سلاطین و پادشاهان و قدرتمندان این دنیا، سبب این آثار می گردد.
دوم اینکه بزرگی خداوند متعال و نعمت های او بی حدواندازه است و کسی قادر به ادای حق آن، و حتی قادر به ادای یک جزء از اجزای آن هم نمی باشد، و مردم هم به این ناتوانی خویش واقفند، به همین خاطر کلّاً آن را رها می کنند.
سوم اینکه مردم گمان می کنند که سود خدمت به پادشاهان نقد است، اما سود بندگی خداوند متعال نسیۀ عالم آخرت است، عالمی که به آن با دلایل عقلی و برخلاف حسشان ایمان دارند، و همین ها سبب فریب آنان و کوتاهیشان در عبادت و فرمانبرداری از خداوند متعال می گردد.
پناه می بریم به خداوند از آن روزی که نهان ها آشکار می گردد و مردم فریاد می کشند که :«افسوس بر من از کوتاهی هایی که در اطاعت فرمان خدا کردم!»
اسرارالصلوه عارف کامل مبرزا جواد آقا ملکی تبریزی